Bizim oralarda kırık pirince "ufak" derler. Annem getirir veya gönderir bazen. Bazen de bir yerlerden gelir ama nerden gelir bilmiyorum, bizim evde hep vardır ufak. Hep vardır dediğime bakmayın, öyle çok tükettiğimizden felan değil, bizim eve gelenin bir türlü bitememesinden :) Ve yine çok miktarda değil, ufacık bir poşette veya yarımlık kavanozdadır. Ama o hep oradadır.
Ufak, pirincin işlenme aşamasında kırılıp parçalara ayrılmasıyla oluşur. Bu kırılmış pirinçler eleklerden geçirilirken ayrılır ve paketlenip daha ucuz fiyata satılır. Genellikle çorbalarda yer bulurlar kendilerine.
Pirinç memleketi Tosyamızda ufaklar en çok ayranlı çorbalarda, dolma içlerinde kullanılır. Genelde ufakla yapılan ve benim çok sevdiğim Toyga çorbası da çok lezzetlidir.
Ufak aslında pirincin kullanıldığı her yerde kullanılabilir. Pilavı da yapılabilir, dolması da, sütlacı da. Ancak küçük yapısı sebebiyle pirincin verdiği hissi veremez ağızda. O yüzden pilavda ve yaprak sarmasında pek tercih edilmez.
Geçen bayram tatilinde evde boş boş oturmayıp birşeyler yapayım dedim. Aslında çok başka bir şey yapacakken iş sütlaca döndü ve birden kendimi kızılcık soslu sütlaç fotoğraflarken buldum. Ama bu sütlacın içinde pirinç değil ufak vardı. Çünkü pirincimiz bitmiş ve yenisi için de üşenmiştim.
Çok da güzel oldu.
Kızılcık sosu ise başka hikaye.
Taa geçenlerde ablamla Tosya'ya gittiğimizde dönerken hemen bahçedeki ağaçtan ufacık bir poşete kızılcık toplayıp getirmiştik. Gelince bir süre durdular dolapta. Sonra baktım bir şey olacağı yok bunların, durdukları yerde, kendi kendilerine^^ bari hepsini sos yapayım dedim. Azıcık şekerle ve azıcık suyla çekirdekli olarak kaynattım. İçine azıcık muskat rendeledim, azıcık yeni bahar ekledim ve karıştırıp süzgeçten geçirdim. Biraz daha kaynar su eklemeleriyle süzgeçten geçirme işlemini tamamlayıp minicik bir kavanoza koydum. Bir kısmını o akşam yemeğinde hindi eti üzerine sos olarak kullandım. Bir kısmını da işte böyle sütlaca ekleyip bitirdim.
Kızılcık Soslu Kırık Pirinçli Sütlaç
Malzemeler
750 ml süt
1 çay brd. ufak (kırık pirinç)
1 çay brd. tozşeker
Dilerseniz vanilya aroması
2 yemek kaşığı mısır nişastası veya pirinç unu
Kızılcık sos için
2 cup kızılcık
2 yemek kaşığı tozşeker (dilediğiniz miktarda)
Çok çok az yenibahar ve muskat
1 su brd. kaynamış su
Şeftali sos için
2 adet şeftali
Yeteri kadar tozşeker
Tarçın, muskat
1/2 su brd. su
Kızılcık ile yapılan aynı işlemleri, şeftalilerin çekirdeğini çıkarıp, kabuklarıyla dilimleyerek uygulayabilirsiniz. Sululuk oranına ve tatlılığına göre ekleme çıkarma yapabilirsiniz.
Yapılışı
- Önce kızılcık sos için kızılcıkları küçük bir tencereye veya sütlüğe alın. Şekeri ve 1/2 su brd. suyu ekleyin ve kaynatın. Karıştırarak birkaç dakika kaynatın. Ocaktan alın ve tel süzgeçten geçirin. Çekirdekler ile epey posa kalacak, kalan kaynamış suyu da yavaş yavaş ekleyerek bu posalı kısmı ezerek geçirmeye çalışın. Küçük bir kavanozda, buzdolabında saklayabilirsiniz.
- Sütlaç için önce kırık pirinci yıkayın. Üzerini geçecek kadar su ile bir kapta biraz pişirin.
- Büyük tencereye sütü alın, yarı pişmiş kırık pirinci, nişastayı ve şekeri ilave edin. İyice karıştırın. Kullanacaksanız vanilya aromasını ekleyin. Arada bir karıştırarak pişirin. Kaynayıp kıvamını alınca ocaktan alın.
- Kaselerin dibine birer yemek kaşığı kızılcık sos koyun, üzerine ilk sıcağı çıkmış sütlaçtan koyun. Bir bıçakla veya çatalla alttan yukarı doğru çekerek kasenin dibine şekil verin. Tekrar üst kısma kızılcık sos koyun ve onu da hafif şekillendirin. Dışarıda soğutup buzdolabına alın.
- İyice soğuduktan sonra süsleyip servis edebilirsiniz.
Afiyet olsun.
Görüşmek üzere.
yutkunarak okudum,bir o kadar da şık,eline sağlık.
YanıtlaSilTeşekkürler Havva.
SilDenizcim,
YanıtlaSilKırık pirinci biliyorum evet ama adının 'ufak' da olduğunu bilmiyordum, çok sevimliymiş. Artık kullanırken 'ufaklık nabersin' demek istiyorum ona:) Annem falan da kullanırdı. Daha çok dediğin gibi sütlaçta falan kullanıldığını biliyordum ben de evet, pilavda da olur elbet ama normali kadar zevk vermeyebilir.
Sütlaç pek severim. Yapımı da bence öyle zor bir şey değil- taa ki burada deneyene kadar öyle düşünüyordum- Burada sütlaçlar pek saçma oluyor sanırım sütten ve nişastadan. Sütler yani kutu pastörize sütler daha çok suyun içine süte benzer bir sıvı katılmış gibi, pek tadı da yok. Ayrıca nişasta da tr deki kadar yoğun değil. Normalde tr de kullanırken azıcık bir kaşık nişasta koysan hemen koyulaşır yaptığın şey, ama burada 4 çorba kaşığı koyup koyulaştıramadığımı biliyorum. Zaten tadı da sütlaça benzememişti. Bu yüzden ne zaman canım istese erteliyorum korkumdan. Bir defa güzel oldu ama nasıl oldu hatırlamıyorum. Yani malzeme ve kalitesi gerçekten mutfakta her konuda önem arz ediyor bence.
Şu sos meselesine gelirsek, bayıldım. Hiç aklıma gelmezdi sütlaça sos yapmak. Lavantalı sütlaç okudum denedim güzel bir şey ama soslu hiç denemedim. Böyle dalından toplayamasak da dondurulmuş olanını alıp evde yapmak bile güzel geliyor. Tr ye gelince o buzluklardaki torbaların içinde vişneleri frambuazları görünce bayılıyorum. Ne büyük şans diyorum, cennet gibi, her şey var. Oraya gelince muhtemelen bir süre sonra böyle düşünmem alışırım herhalde ama yine de tabi en güzeli dalından toplayıp hazır etmek.
Ellerine sağlık canım. Benim için de afiyetle yiyiver:)
Malzemelerde markaya göre olsun, çeşide göre olsun değişiklik çok oluyor. Kırk çeşit tereyağı var mesela. Un desen su tutma oranı her birinde farklılık gösterebiliyor. Aslında yemek tarifi vermek riskli bir iş. Birebir aynı malzeme kullanılsa da evdeki bardaklar ölçüler değişiyor. En iyisi mutfak terazisi tabii ama o da herkeste yok. Bense öyle veriyorum gidiyor tarifleri :) Nasıl yaptıysam öyle.
SilSütlaç için un da kullanabilirsin koyulaştırma için. Ya da seviyorsanız pirinç unu. Un kokusu olur diyolar ama pişiyor sonuçta öyle de böyle de. Ben hiç almıyorum o kokuyu.
sos yakıştı sütlaca. Özellikle çok şekerli olan tatlılara güzel gidebilir ekşimsi bir sos. Şeftali ile olan mesela kızılcıklı kadar güzel gelmedi bana her ikisi de şekerli olduğu için.
Ülkemiz güzel, her şey yetişiyor, topraklarımız verimli ama hep dışarıdan alıyoruz işte. Sorna da pahalı oluyor.
Teşekkürler yine uğradığın için :) Sevgiler.
nefis görünüyor ellerine sağlık:)
YanıtlaSilTeşekkürler.
SilRenkli renkli ne güzel olmuş bu sütlaçlar. Hindi etine yakıştı mı? Gerçi ben hindi eti yemem ama, sütlaçta deneyebilirim. Eline sağlık, sevgiler...http://bizimmutfakdan.wordpress.com/
YanıtlaSilHindi etiyle gerçekten güzel oldu. Ekşi bir sos olduğu için yakıştı. Tabi bu tür sosları et ile sevenler için. Herkesin damak tadına uymayabilir.
SilTeşekkürler uğradığınız için, sevgiler.
Süper görünüyor! Çok canım çektiiii! :)
YanıtlaSil